Schilderij uitgelicht:

Al in 1909 stond dit vruchtenstilleven op naam van de obscure Amsterdamse schilder Jacques de Ville (ca. 1613-1672), van wie uit zeventiende -eeuwse bronnen bekend was dat hij stillevens schilderde. Het gold lang als enig overgebleven werk van die kunstenaar en sloot als zodanig uitstekend aan bij Abraham Bredius’ fascinatie voor de ‘kleine’ meesters van de zeventiende eeuw.

De signatuur op het schilderij werd door Albert Blankert (in cat. 1978) getranscribeerd als ‘G.. lle F’ en hij vermeldde: ‘De auteur van cat. tent. Rotterdam 1909 las nog voluit: “J. de Ville F.”. Achteraf gezien, moet die weergave het resultaat van wishful thinking zijn geweest, en niet van goed lezen. De kalligrafie ervan sluit namelijk naadloos aan bij die van signaturen van de Antwerpenaar Hieronymus Galle I – die soms signeerde met ‘Gier. Galle’, of ‘Gieronimo Galle‘ – en zeker na recente schoonmaak van het schilderij is hij ook duidelijk als zodanig leesbaar.

Echter, de verwarring is Bredius, noch eerdere auteurs nauwelijks kwalijk te nemen. Enerzijds zal de wens om een beeld te hebben van de kunst van Jacques de Ville hen niet hebben aangespoord naar een andere toeschrijving te zoeken, anderzijds is het oeuvre van de werkelijke schilder, Hieronymus Galle, weinig bekend en nogal divers. Slechts na herkenning van diens signatuur kunnen in zijn gevarieerde oeuvre wel degelijk parallellen worden aangewezen met Bredius’ stilleven. Wel zijn de meeste van de weinige vruchtenstillevens die we kennen van Galle vooral geïnspireerd door voorbeelden die hij gedurende zijn reis naar Italië zag, omstreeks 1660. Het schilderij in Museum Bredius heeft duidelijk een meer noordelijk karakter dan die schilderijen en ontstond hoogstwaarschijnlijk vóór die reis. Overigens lijkt het ook een experiment van de kunstenaar te zijn geweest, te midden van zijn overige stillevens waarop vooral bloemen de hoofdrol opeisen.

FRED G. MEIJER

Zoom in